Üniversiteler, öğrencilere çok sayıda alanlarda eğitim ve bilgi sağlayan akademi kurumlarıdır. Bu bilgilerin yanı sıra araştırma yapma, özgün bilgi üretme ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirme fırsatı sunarlar. Böylelikle hem bilimsel keşiflerin gelişmesine hem de yeni bilgi alanlarının ortaya çıkmasına katkıda bulunurlar. Üniversitelerin bir diğer rolü ise doğrudan ve dolaylı olarak topluma hizmet etmektir. Çevrelerindeki topluma bilgi, uzmanlık ve kaynaklar sunarak sosyal ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunurlar.
Dünyada Araştırma, Sanat, Teknik, Tasarım, Tarım, Denizcilik gibi farklı özelliklere, amaçlara ve eğitim modellerine sahip birçok türde üniversite bulunmaktadır. Bu üniversite türlerine ek olarak, birçok üniversite karma bir yapıya sahip olabilir ve birden fazla disiplinde eğitim sunabilir. Ülkemizde ise Teknik, Sanat ve Karma üniversiteler bulunmaktadır. Öğretmen yetiştirme ise karma üniversitelerde Eğitim, Fen ve Edebiyat fakülteleri bünyesinde yapılmaktadır.
Öğretmen, sadece bilgi aktaran bir kişi değil, aynı zamanda öğrencilerini karakter gelişimi, problem çözme becerileri ve toplumsal sorumluluk konularında yönlendiren bir rehberdir. Çünkü öğretmenler genç nesillerin potansiyellerini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı olurlar ve bu da toplumların gelişmesine ve ilerlemesine katkıda bulunur. Bir öğretmen toplumun sorumluluğunu alır çünkü onun yetiştirdiği öğrenciler yarının dünyasını şekillendirir. Bu nedenle bir öğretmenin eğitimi sosyal ve toplumsal öneme sahiptir.
Dolayısıyla, öğretmen yetiştirmenin önemi sadece bireysel düzeyde değil, aynı zamanda toplumsal ve küresel düzeyde de büyük bir etkiye sahiptir. Bir diğer ifadeyle eğitim yoluyla toplumun iyileştirilmesi ve geliştirilmesidir. Bu nedenle öğretmen yetiştirme başlıca ele alınması gereken bir konudur.
Burada amaç toplumdaki çoğu kişinin günümüzde öğretmenlerde aradığı özel ders verme, sınava hazırlama, yüksek puan aldırma özelliklerine sahip bir öğretmen yetiştirmek değildir. Şekil 1’de görüldüğü üzere ülkemizde son 10 yılda özel ders ve özel okula yoğun bir ilgi var. Bu aramalara branş bazında özel öğretmen, özel ders aramalarını dahil ettiğimizde arama oranları çok daha yükseliyor. Bu durum ise günümüze velilerin çocuklarının eğitimini iyileştirmek nasıl bir arayış içerisinde olduklarını ve maalesef çözümü daha çok para harcayarak bulmaya çalıştıklarını gösteriyor.
Şekil 1: Google arama verilerine göre ülkemizde özel ders, özel okul ve kolej aramalarına olan ilgi
Bir öğretmenin toplum ve dünya için öneminin farkında olarak Öğretmen Üniversitesi projesi ilk defa 2021 yılı Mart ayında ortaya çıkmıştır. Bir fikir olarak ortaya çıkmış ancak farklı alanlardan uzmanların, eğitim bilimcilerinin, öğretmenlerin, mühendislerin ve daha bir çok alanda uzmanın katkısıyla bir projenin de ötesine, bir sistem önerisine dönüşmüştür. Öğretmen Üniversitesi Sisteminin hedefi “Nitelikli ve Üretken Öğretmen” yetiştirmektir. Peki bu öğretmenler hangi niteliklere sahip olacak?
Öğretmen Üniversitesi Sisteminde yetiştirilecek öğretmenler;
- özgür düşünebilen,
- öğrenmeyi bırakmayan,
- iletişim becerileri güçlü,
- sorgulama becerisine sahip,
- öğrenmeye ve öğretmeye istekli,
- teknolojiyi takip eden ve kullanan,
- bilimsel bilgiyi takip eden ve uygulayan,
- kooperatifçilik ve pazarlama konusunda halka rehber olan,
- edindiği bilgi ve becerisini görev yaptığı bölgenin yapısı ile harmanlayan öğretmenler olacak.
Bu sistemde yetişen öğretmenler toplumsal gelişim ve ilerlemenin sorumluluğunun kendilerinde olduğu bilinciyle hareket edecek ve yalnızca öğretme değil, öğrenmenin de geleceğine bir adanmışlık hissedecek.
Peki bir Öğretmen Üniversitesi Sistemi ülkedeki her bir bireyi tek tek eğitecek mi?
Böyle bir durum tabii ki uygulanabilir değil. Ancak bu sistemde mezun olacak ilk öğretmenin göreve başlaması ile birlikte bu öğretmenin sahip olduğu nitelikleri, bilgisi ve donanımıyla görev yaptığı bölgede yüzlerce çocuk eğitim alacak. 1 öğretmenle çıkılacak yolda 8 yılda 150’den fazla nitelikli ve üretken öğretmen yetişecek. Bu öğretmen yalnızca okul sınırları içerisinde eğitim öğretim faaliyetleri yürütmeyecek, aynı zamanda görev yaptığı yöre halkıyla iletişim halinde olacak. Kendi bilgilerini bölgenin ihtiyaçları ve kaynakları ile harmanlayarak hem halka öğretecek hem de halktan öğrenecek (Şekil 2). Yani, 1 öğretmenin etkisiyle onlarca çocuğun yanı sıra bölge halkı da öğrenecek, üretecek ve refaha ulaşacak. Bu öğretmenler görev yaptıkları bölgelerde karanlıkta yanan birer kibrit misali önce zihinleri, sonra toplumu aydınlatacak.
Şekil 2: Bir nitelikli öğretmen ve onun etkileri.
Yani Öğretmen Üniversitesi Sistemi neyi hedefliyor?
- Eğitimi çağdaş teknoloji, akıl ve bilim ışığında sürdürmeyi,
- Halkla, çocukla ve ebeveynle sağlıklı, güçlü ve etkili iletişimi,
- Öğrenci ile beraber öğrenmeyi,
- Öğrenmeyi ihtiyaç hisseden özgür bireyler yetiştirmeyi,
- Dünya insanları ile barışık, çevreci bireyler yetiştirmeyi,
- Mutluluk ve refah seviyesi yüksek bir toplum oluşturmayı,
- Toplumsal yapıyı güçlendirici bir barış kültürünün geliştirilmesi ve kalıcılık sağlamayı,
- Tüm ekonomik faaliyetlere (tarımsal üretim, balıkçılık, hayvancılık vb.) ve sürdürebilirliğine katkı sağlamayı,
- İklim ve çevre sorunlarını özümseyecek, çözüm yöntemlerini geliştirecek bireyler yetiştirmeyi,
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın insan hakları, temel hak ve özgürlüklerine saygılı bireyler yetiştirmeyi,
- İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirgesi ilkelerine uygun hareket etmeyi,
- Bilmediklerini çalıştığı yörede öğrenen, okulda edindiği bilgi ve beceriyle harmanlayan, üretim ve tüketim kooperatifçiliğini hayata geçiren, halka rehberlik eden öğretmenler yetiştirmeyi hedefliyor.
Öğretmen Üniversitesi Sisteminin hayata geçmesiyle birlikte bu hedeflere ulaşılacak. Bu sistemde eğitim almış nitelikli ve üretken binlerce öğretmen yalnızca şehir merkezlerindeki değil, ülkenin en ücra köşelerinde yaşayan bir çocuğun hayatına dokunacak. Ve o çocuğun geliştireceği teknoloji, katkı sağlayacağı toplumsal değerler yalnızca Türkiye’deki insanların değil, tüm dünyanın refah ve mutluluk içinde yaşamasını sağlayacak. Bizim uğraşlarımız bu sistemi hayata geçirmek için, bugünün çocukları yarının gençlerinin uğraşları ise ülkenin ve dünyanın geleceğine yani yarına yön vermek için olacak. Yarının nasıl inşa edileceği ise bugün bu sistemin hayata geçmesi için yapılacak çalışmalara bağlıdır. Bu nedenle Öğretmen Üniversitesi Sistemi bugünün değil, yarının projesidir. Yalnızca Türkiye’nin değil dünyanın geleceğini inşa etmek için toplumda sorumluluk almak isteyen insanların tutunacağı en önemli daldır.